samsun escort izmit escort bayan bodrum bayan escort
hava 22° Çoğunlukla Bulutlu
DOLAR 32,3256 %% 0.22
EURO 35,1131 %% -0.07
GRAM ALTIN 2.300,19 %% 0,99
ÇEYREK A. 3.760,81 %% 0,99
BITCOIN 2.305.512 %1.775
SON DAKİKA
Google News

ÇEVİRGE (ÇÖVÜRGE)

Son Güncelleme :

31 Ağustos 2013 - 17:00

ÇEVİRGE (ÇÖVÜRGE)

çevirge

ÇEVİRGE (ÇÖVÜRGE)

            Eskiden yaylaların hiç birinde elektrik yoktu. Yaylaya çıkan çocuklar yaylaya giderken yanlarında bilgisayar, cep telefonu, play station gibi elektronik zaman geçirme cihazları veya teknolojik oyuncaklar götürmezlerdi. Yaylada çocuklar zaman geçirmek için kendi oyuncaklarını kendileri üretirler, aylarca bu oyuncaklarla çok güzel zaman geçirirlerdi. Bu oyuncakları üretmek ve kullanmak çok keyifliydi. Çünkü üretirken ceplerinden para harcamadan, hep beraber ortak emek harcayarak, paylaşımda bulunarak, beraber yorularak üretirler, birlikte başarmanın mutluluğunu yaşarlardı.

 

 

Yaylamızda çocukken oynamaktan çok keyif aldığım ve kendi ürettiğimiz oyuncaklarla oynadığımız oyunlar vardı. Bu oyuncaklar tamamen yaylada bulunan kurumuş ağaçlar, çam kabuğu, bitkilerden yapılırdı. Bu oyuncakları yapmak için ne usta olmaya ne elinizde çok teferruatlı malzeme olmasına, ne de paraya ihtiyacınız vardı.

 

 

Size günümüzde bazı yaylalarımızda görebildiğim, gördüğüm zaman çok sevindiğim ve beni çocukluğuma götüren çevirgelerden, bazı yörelerde gacırga, gıcırangıç diye isimlendirilen oyuncaktan bahsetmek istiyorum.

 

Çevirge ismi Kıbrıscığın bazı köylerinde kullanılan bir isimdir. Çevirgenin kurulacağı alan zemini taşsız, düz ve mümkün olduğunca geniş bir alan olmalıdır. Çevirge oklan ismiyle tabir edilen kurumuş genç çam ağaçlarından yapılır. Bu ağaçlardan ormana zarar vermeden bulmak mümkündür. Bu ağaç yaklaşık 15-20 santimetre kalınlığında, 5-6 metre uzunluğunda olmalıdır. Yine yaklaşık boyu 1,5 metre, kalınlığı 20-25 santimetre olan ikinci bir ağaca da ihtiyacımız vardır.

 

Ağaçları ormandan temin ettikten sonra bu ağaçları çevirge yapacağımız alana getiririz. Öncelikle kısa ağçatan çevirgenin göbeği diye nitelendirdiğimiz kısmını yaparız. Kısa parçanın ince kısmından yaklaşık 10 santimlik alanı eşit şekilde balta veya testere ile oyarak yaklaşık 5 santimetre çapı ve 5santimetre boyunda bir mil oluştururuz. Daha sonra uzun ağacın tam ağırlık merkezini bularak bu noktaya yine 5-6 santimetre derinliğinde mil çapında bir çukur oluştururuz. Bu çukura mile denilir. Mile’yi açmak oldukça zordur. Bunun için kalın bir çivi, keskin bir çakı, maşa ve ateşe ihtiyacımız vardır. Etrafa zarar vermeden bir ateş yakarız. Yakılan ateşte kalın çiviyi kor hale gelen kadar iyice kızdırırız. Maşayla bu çiviyi alıp mile oluşturacağımız alanı yakarak mile çukurunu oluşturmaya  çalışırız. Çakımızın ucuyla da oluşan ağaç parçacıklarını keseriz. Bu şekilde kızgın çiviyle mile çukurunu açarız.

 

 

Uzun ağacın her iki ucunada baltayla kişinin rahat oturabileceği oyuklar açarız. Aynı zamanda oturma yerlerine yine ağaçtan tutamaklar yaparız. Bu tutamaklar çevirgeye binenlerin düşmesini engellemek içindir. Sağlam olması için tutamakları çiviyle çevirge ağacına sıkıca çakarız.  Her iki ağacımızın dış yüzeylerini kabuk ve budaklardan balta yardımıyla iyice temizleriz.  Göbek milimizin dışını, çevirge mil çukuru içini iyice ağaç parçacıklarından temizleriz. Göbek milini çevirgenin milesine yerleştirip, çevirerek uygun olup olmadığı kontrol ederiz.

 

 

Çevirge kuracağımız meydanın tam ortasına yaklaşık 50 santimetre derinliğinde mümkün mertebe göbek ağacı çapından bir çukur açarız. Bu çukura göbek ağacını yerleştirip etrafını taşlarla sonrasında toprakla iyice sıkıştırırız. Çevirge dönerken göbek ağacının oynamaması hatta yerinden çıkmaması gerekmektedir. Göbek ağacı yerleştirdikten sonra mil üzerine ve mile çukuruna çevirgenin dönerken ses çıkarması için bir miktar tereyağı ve odun kömürü kullanılır. Çevirga ağacı göbek milinin üzerine oturtulur. Boşta çevrilerek çevirgenin uygun yapılıp yapılmadığı tekrar test edilir.

 

 

Herhangi bir olumsuz durum yok ise çevirgemiz hazırdır.  Hemen hemen kiloları aynı olan iki kişi çevirgenin her iki ucuna oturur orada bulunan birkaç kişi çevirgeyi ittirerek döndürürler. Çevirge dönerken tereyağı ve kömürün etkisiyle müthiş bir gacırdama sesi çıkarır. Yaylada çıkarttığı ses ile bir eğlence ortamı yaratan bu gacırdama sesidir. Eskiden yaylada birden fazla çevirge olduğunda kimin çevirgesi çok gacırdıyor diye çocuklar arasına rekabet oluşurdu.  Çevirgeye binenler ayakları ile yerden kendilerini ittirerek yukarıya ve dönüş istikametine doğru hareket ederler.

 

 

Çevirgeye binmek çok eğlenceli olduğu kadar dikkat edilmediğinde tehlikeli sonuçlar da doğurabilir. Hızlı dönmek veya farlı ağırlıklıkta kişiler ya da çevirgeye çok kimse binerse istenmeyen durumların ortaya çıkmasına neden olunabilir. Eğlencenin üzüntüye dönüşmemesi için dikkatli davranmak gerekir.

 

 

Yaylalarda çevirge gacırtısı, gacırtıyla beraber çocukların kahkahaları, sevinç ve zafer nağraları hiç eksik olmasın.

 

Gürbüz Ertem

 

ÇÖVÜRGE

YORUM ALANI

Ismail Altok 31 Ağustos 2013 / 17:40 Yanıtla

teşekkürler gürbüz kardeşim,çocukluğumun en güzel günlerini hatırlattınız…! paylaşımcı , emeğe dayalı oyuncağı , oyunun detaylarını anlatmış.mutlu kalın..!!

Sinan Bilir 01 Eylül 2013 / 00:12 Yanıtla

Güzel bir yazı… Bolu Merkez köylerinde "ÇÖĞÜRTLEN" diye kullanılıyor, ya da biz öyle kullanıyorduk.

Ali Yağcı 17 Eylül 2013 / 13:23 Yanıtla

cocukken hic unutmam aksam ustu oldugu zamaqn cevurge zamanimiz olurdu mutluluktan ucardik ne guzel gunlermis hatirlattiginiz icin tesekkurler…

Kıbrıscık Kıbrıscık 18 Eylül 2013 / 16:42 Yanıtla

Yaylada çocukken oynardık..

Fazlı Çelen 22 Eylül 2013 / 08:24 Yanıtla

GICIRGAN mı demek istemiştiniz?

YASAL UYARI! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen kişiye aittir.

Sancaktepe escort Zeytinburnu escort Antalya escort Ankara escort Avrupa yakası escort Denizli escort Kocaeli escort Merter escort Nişantaşo escort Levent escort Çapa escort Etiler escort Mecidiyeköy escort Taksim escort Beşiktaş escort Bakırköy escort Bahçeşehir escort Esenyurt escort Avcılar escort Avrupa yakası escort bayan Beykoz escort Üsküdar escort Göztepe escort Erenköy escort Suadiye escort Kurtköy escort Tuzla escort Bostancı escort Ümraniye escort Pendik escort Kadıköy escort Kartal escort Ataşehir escort Anadolu yakası escort Bodrum escort Konya escort Muğla escort Malatya escort Gaziantep escort Eskişehir escort Ankara escort İstanbul escort Kayseri escort Adana escort Şirinevler escort Halkalı escort Marmaris escort Fethiye escort Sarıyer escort Maltepe escort Fatih escort Çekmeköy escort Beylikdüzü escort Başakşehir escort Ataköy escort Alanya escort Samsun escort Muğla escort İzmir escort Diyarbakır escort Bursa escort Antalya escort İstanbul escort Göztepe escort Gaziantep escort Adana escort Adana escort Anadolu yakası escort Ankara escort İstanbul escort Ataşehir escort Avcılar escort Avrupa yakası escort Bağcılar escort Bahçeşehir escort Bahçeşehir escort Beşiktaş escort Beykoz escort Bodrum escort Bostancı escort Bursa escort Eskişehir escort Gaziosmanpaşa escort Kadıköy escort Kartal escort Kocaeli escort Konya escort Konya escort Konya escort bayan Malatya escort Pendik escort Şirinevler escort Taksim escort Ümraniye escort Adana escort Antalya escort Bursa escort İzmir escort Bodrum escort Eskişehir escort Konya escort İzmir escort Beylikdüzü escort Kayseri escort İzmir escort Pendik escort Eskişehir escort İstanbul escort escort Fatih escort Antalya escort escort bayan Samsun escort İstanbul escort Bursa escort Antalya escort bayan Antalya bayan escort Antalya escortlar Adana escort Bursa escort İzmir escort Diyarbakır escort Maltepe escort Çekmeköy escort Beylikdüzü escort Şirinevler escort Ataköy escort Halkalı escort İstanbul escort Şişli escort Kayseri escort Antalya escort Mersin escort Mersin escort Mersin escort Şişli escort Mersin escort Kayseri escort